Buồn, vui ở Thương binh C”

Ít cơ sở điều dưỡng thương binh, bệnh binh nào lại có đối tượng đặc biệt như ở Trung tâm Điều dưỡng Thương binh Nho Quan, thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Ninh Bình. Nơi đây chỉ chăm sóc điều dưỡng, phục hồi chức năng cho thương binh bị mắc bệnh tâm thần sau chấn thương. Ở nơi người khôn sống cùng “người mê” cũng có lắm chuyện vui buồn…

Khu chăm sóc, điều dưỡng bệnh nhân là trẻ em bị nhiễm chất độc da cam/đi-ô-xin đang trong giai đoạn hoàn thiện.

Lao động đặc thù!

Người dân địa phương xã Đồng Phong, huyện Nho Quan, ít khi gọi đúng cái tên Trung tâm Điều dưỡng Thương binh Nho Quan - nơi có những thương binh tâm thần. Đơn giản là họ có một cách gọi dễ nhớ hơn: Trại Thương binh C. Đây là tên gọi cũ ngày mới thành lập, nhưng nó đã trở thành một “thương hiệu” đặc biệt của vùng này.

Qua tiếp xúc, trò chuyện với các y, bác sĩ, điều dưỡng viên tại Trung tâm, tôi hiểu thêm phần nào công việc thầm lặng của họ. Vất vả, nắng mưa, sớm tối bên thương binh, những người “tỉnh táo” ở đây cũng có bao nỗi niềm riêng. Điều đáng sợ nhất là lúc chứng kiến thương binh lên cơn rối loạn, kích động. Mùa hè nóng bức, có thương binh xé toang cả quần áo, chạy khắp nơi. Mùa đông rét mướt, có người chăn không chịu đắp, đệm chẳng cần nằm, ném vứt lung tung. Có bệnh nhân lúc lên cơn động kinh cứ sùi bọt mép, mắt trợn ngược. Có người trèo tót lên cây, ngồi thu lu. Biểu hiện phổ biến nhất là đang đêm họ cứ hô hét “Pằng, pằng”, “Chíu chíu”, “Xung phong”… gây náo loạn Trung tâm. Việc họ chửi bới, đánh nhau, thậm chí đánh cả nhân viên điều dưỡng cũng không hiếm. Chính đương kim giám đốc Lâm Quang Đạo, khi ấy còn là bác sĩ Trưởng khoa K1, cũng đã từng bị thương binh lúc "lên cơn" đánh rách cả mặt, khâu tới 13 mũi...

Một hộ lý ở Khoa K1 nói với tôi: Những lúc buộc phải sử dụng các “y cụ” như vỏ chăn, dây vải, thanh sắt chốt cửa lại thấy day dứt. Khi thương binh lên cơn kích động, để bảo đảm an toàn thì buộc lòng phải… cưỡng chế họ. Vỏ chăn để chùm đầu, dây vải để cố định tay chân, còn thanh sắt dùng để chốt cửa sau khi đã nhốt họ vào phòng!

Phó giám đốc Trung tâm Nguyễn Văn Thiện tâm sự: “Mặc dù là một cơ sở điều dưỡng, nhưng do đặc thù của đối tượng phục vụ, chúng tôi luôn duy trì chế độ trực hết sức nghiêm túc 24/24 giờ, từ cấp chỉ huy Trung tâm đến các khoa, phòng điều dưỡng. Bất kỳ thời điểm nào, nếu có vấn đề gì của bệnh nhân là phải “xử lý” được ngay”!

Số thương binh, bệnh binh hiện còn 86 người, đang được điều dưỡng, chăm sóc chu đáo. Ngoài điều trị bằng thuốc, Trung tâm còn kết hợp với các hoạt động vật lý trị liệu - phục hồi chức năng, do đó tỷ lệ thương binh bị rối loạn, kích động đã giảm nhiều so với trước. Hầu hết anh em biết tập thể dục buổi sáng, nghe đọc báo giữa giờ, nghe đài, xem ti vi, chơi cầu lông, cờ tướng… Những hoạt động này đã giảm thời gian nhàn rỗi, giải phóng năng lượng thừa của cơ thể, giảm bệnh tật và tạo tâm lý vui vẻ, thoải mái cho bệnh nhân.

Mở rộng quy mô, tăng đối tượng điều dưỡng

Nằm ở vị trí khá hẻo lánh của huyện Nho Quan, lại ít được báo chí đề cập tới, vì vậy, nhiều năm trước, “Thương binh C” vẫn là cái tên xa lạ với nhiều người. Giám đốc Trung tâm Lâm Quang Đạo, bộc bạch: “Những năm gần đây, được sự quan tâm của trên cùng tấm lòng hảo tâm của các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân, Trung tâm đã được “biết đến” nhiều hơn. Những dịp lễ, Tết, Ngày Thương binh, Liệt sĩ 27-7, nhiều đoàn từ Trung ương, bộ, ngành, địa phương đến thăm, tặng quà, động viên; tổ chức các chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể thao… Cán bộ, nhân viên và anh em thương binh phấn khởi lắm”!

Quả thật, so với trước, cảnh quan diện mạo nơi đây đã khởi sắc hơn nhiều. Kết cấu hạ tầng, các phương tiện, vật dụng phục vụ chăm sóc, điều dưỡng thương binh được mua sắm, bổ sung thêm. Vẫn theo Giám đốc Lâm Quang Đạo, sắp tới, ngoài điều dưỡng thương binh, bệnh binh, Trung tâm còn tiếp nhận, phục hồi chức năng cho trẻ em bị nhiễm chất độc da cam/đi-ô-xin trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Dự kiến sẽ khoảng 150 chỉ tiêu, trong đó 50 cháu được nuôi tại Trung tâm.

Phó giám đốc Trung tâm Nguyễn Văn Thiện dẫn chúng tôi đi thị sát việc xây dựng khu sẽ tiếp nhận, điều dưỡng trẻ bị nhiễm chất độc da cam/đi-ô-xin. Tới một khu nhà 3 tầng đang trong quá trình thi công, anh Thiện cho biết: Đây là hợp phần quan trọng của Dự án xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm điều dưỡng. Tổng nguồn vốn đầu tư của toàn dự án là 49 tỷ đồng. Sau khi hoàn thiện, khu vực này sẽ có một tòa nhà 3 tầng, hai tòa nhà 2 tầng, tổng số diện tích xây dựng là 1.865m². Như vậy, nơi đây sẽ có 39 phòng, trong đó có 20 phòng phục vụ đối tượng điều dưỡng, mỗi phòng có 3 giường, được lắp điều hòa nhiệt độ, bình tắm nóng lạnh, ti vi, giường, tủ, nhà vệ sinh khép kín. Cùng với đó, còn có các phòng phục hồi chức năng sinh hoạt, phục hồi chức năng tâm trí, điện trị liệu, thủy trị liệu, nghiệp vụ…

Thêm nhiệm vụ, thêm sự vất vả, nhưng lãnh đạo, ban giám đốc Trung tâm Điều dưỡng Thương binh Nho Quan khẳng định sẽ hoàn thành thật tốt công việc, xứng đáng với danh hiệu cao quý mà Đảng và Nhà nước đã phong tặng năm 2011: Đơn vị Anh hùng Lao động.

Bài và ảnh: Lê Thiết Hùng (QĐND)